Landbouw in Finland: niet evident

Dit jaar viert Finland zijn honderdste verjaardag als onafhankelijke staat. De vereniging van Finse landbouwjournalisten, Maataloustoimittajat, maakte van de gelegenheid gebruik om haar Europese collega's uit te nodigen voor een bezoek. Luc Servais en ikzelf grepen deze kans met beide handen.

Bossen en meren

Dit is wat ik onthouden heb over de Finse landbouw. Ten eerste staan Finse landbouwbedrijven erg dicht bij de natuur. 75% van de Finse grond is ingenomen door bossen, en Finland telt maar liefst 170.000 meren. Natuur maakt een integraal deel uit van het leven op het Finse platteland. De beslissingen die Finse landbouwers nemen in hun bedrijfsvoering houdt dan ook niet zelden rekening met die natuur. De tour leidde onder meer langs een akkerbouwbedrijf waar via twee waterbekkens aan zuivering van grondwater werd gedaan. Ook in het uitbaten van bossen toonden zowel de landeigenaar als de uitvoerder zorg voor het ecosysteem, terwijl ze wel de meest recente technologie gebruikten.

Niches en technologie

Finland is het meest noordelijke landbouwland ter wereld. De temperatuur is er laag, het groeiseizoen kort en de daglengte 's zomers even lang als 's winters kort. Toch tellen de Finnen mee. Ze zijn voor het grootste deel zelfvoorzienend, en slagen er toch in het één en ander te exporteren. Het helpt dat ze cracks zijn in het vinden en te gelde maken van niches. We bezochten een maalderij, die sinds enkele jaren ook sterk inzet op het glutenvrije en biologische gamma. Verder zorgden jonge ondernemers voor een enorme hype rond hun vegetarisch product gemaakt van plaatselijke haver en veldbonen.

Samen sterk

Familiale landbouw is de norm in Finland. Ook verwerkende en toeleverende bedrijven gaan prat op hun familiale geschiedenis. Degene die we bezochten werden ons veelal voorgesteld door iemand van de derde of vierde generatie. Naast echte privébedrijven vind je er ook succesvolle coöperaties. Valio bijvoorbeeld, de grote Finse zuivelcoöperatie, legt zich in verregaande mate toe op productdifferentiatie en marketing. In de graanhandel, waar geen coöperaties zijn, is de situatie een pak harder.

Vrij maar voorzichtig

De grootste grens over land deelt Finland met Rusland. Exact 100 jaar geleden scheurde het toenmalige graafschap Finland zich los van het Russische keizerrijk. Sinds 2014 blokkeert Rusland de import van heel wat Europese landbouwproducten. De afgevaardigde van de Finse eerste minister stelde het zo “De geografie van je land kan je niet veranderen, dat beseffen we heel goed. We maken het beste van onze relatie met Rusland.” Dat lijkt ook de handelswijze van de Finse journalisten te zijn. Al was het een Finse priester die het wetsvoorstel dat in 1766 zou leiden tot de eerste wet betreffende persvrijheid lanceerde, toch denken Finse journalisten steeds goed na over de gevolgen voor ze iets publiceren, benadrukt één van de Finse collega's.

Dorien Colman