Landbouwjournalisten ondergedompeld in de Schotse cultuur

Voor mij was het slechts de tweede keer dat ik meedeed aan een ENAJ/IFAJ pers trip, maar alvast een die ik niet snel zal vergeten. De aankomst in Inverness drukte de stempel op de reis, die vijf dagen zou duren. De gin tasting de eerste avond was alvast geslaagd en de 22-koppige groep kon het alvast goed met elkaar vinden. Een goede start voor een vijf daagse met een gevuld, maar gevarieerd programma. Met vele ontmoetingen, met interessante mensen maar… ook met schapen, vee, zalm en whisky.

Ontmoet de Schotse landbouwers

De eerste dag konden we kennis maken met het Schotse weer. Gepakt in truien en regenjassen ontmoetten we de eerste landbouwer in Garguston. Hij bevestigde wat de andere landbouwers de komende dagen ook zou bevestigen: met het Schotse weer valt moeilijk te boeren. De vele regen zorgt ervoor dat een andere manier van akkerbouw nodig is. Zo starten Mike en zonen Ali en Johnie Martin voor de aardappelteelt steeds met zaad. Bij de uitleg over zijn bedrijf  – maar ook uit die van anderen – bleek ook de vrees van de Brexit. Wat gebeurt erna? Zeker financieel zijn er een hoop vragen.

Hoewel de akkerbouw opmerkelijk is, werd ook gefocust op andere landbouwvormen. In Alvie Highland Estate, in Cairngorm National Park bijvoorbeeld, vertelde grondbezitter Jamie Williamsen hoe hij landbouw combineert met inkomens uit toerisme en natuurbeheer. We kregen een rondleiding op het gigantische land.

Koeien, en veeeel schapen

Wat zeker zal bijblijven zijn de vele schapen, in het weidse landschap, maar ook op de weg. Je begrijpt niet dat de beesten weglopen van mensen, maar toch rustig langs een grote bus kunnen lopen! Mensen die bezig zijn met deze wollige beesten konden niet ontbreken in het programma. Meer dan 750.000 hectaren van het Schotse land wordt beheerd door crofters. Het is benoemd tot Schots natuurlijk erfgoed. Rendabel is het niet, velen hangen naast hun croft af van een inkomen van een andere job. Maar de mensen lijken best gelukkig met wat ze doen, alhoewel ze soms een geïsoleerd leven hebben.

Bij schapen horen ook honden die ze bijeendrijft. En hiervan kregen we zeker een demonstratie te zien. Bij een van de crofters, Scott McRuary, maar ook bij de hondeninstructeur en schapen- en veehouder Scott Renwick. Op zo’n groot land tussen de bergen was een prachtig zicht. Een lust voor het journalistenoog. Ook het schaap scheren was apart om te zien, aangezien dat dat voor mij de eerste keer was.

Te land, ter zee

Wie Schotland zegt, denkt niet alleen aan whisky als kostbare vloeistof, maar ook aan de zee. Die herbergt niet alleen vis, maar ook kelp. Die wordt uit de zee gehaald, gedroogd, en gebruikt in vele producten. Hebridean Seawoord is een bedrijf dat gespecialiseerd is in kelpproducten, van zalfjes tot extracten en zelfs koekjes. Het bedrijf is nog in opbouw, maar de zaakvoerder kon al zijn volledige visie uitleggen tijdens een rondleiding.

De laatste dag zeiden we even vaarwel tegen onze bus, en onze fantastische busbestuurder – die ons steeds veilig doorheen het Schotse landschap naar onze volgende bestemming bracht – en zeiden we hallo tegen de boot. Een unieke ervaring, voor alle landbouwjournalisten. Zalm kweken is nu weer net dat anders dan vee of schapen houden. Volledig aangekleed met rubberbroek en –jas, veiligheidsvest en helm trotseerden we de zee om de kweekmodules te aanschouwen. Wetenschappers en echte zeelui zorgen er samen voor dat de vis duurzaam wordt gekweekt.

Positiviteit troef

Op het einde van de reis kan je wel zeggen dat het een gevarieerd programma was, maar toch niet vermoeiend. Het bezoek aan de whiskydistilleerderij en de leren kennen van de folkloremuziek een van de avonden was erg prettig. Daarnaast… ik heb nog nooit zo’n goed lamsvlees gegeten als in Schotland. Ik kan alleen maar een pluim geven aan de organisatie, en vooral aan Eilidh MacPherson voor het in goede banen leiden van de reis, ook al loopt niet alles volgens plan. 

Marlies Vleugels

Landbouwleven